Theo số liệu từ Tổng Cục Hải quan Việt Nam, 3 tháng đầu năm 2010, thủy sản của Việt  Nam được xuất khẩu sang128 thị trường và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới. Kim ngạch xuất khẩu các nhóm hàng chủ lực tăng mạnh so với cùng kỳ năm 2009 như cá ngừ (mã 03 và 16) tăng146,2%; tôm các loại (mã 03 và 16) tăng 24,5%; cá tra(mã 03 và 16) tăng 13,9%; nhuyễn thể (mã 0307 và 16)tăng 23,7%

Tuy nhiên, trái chiều với sự tăng trưởng của các nhóm hàng trên, xuất khẩu hải sản khác (chủ yếu là cá biển các loại, mực, bạch tuộc,…) 3 tháng đầu năm 2010 lại giảm rất mạnh (- 93% về lượng và gần 96% về giá trị) so với cùng kỳ năm 2009,chủ yếu do tác động của Quy định IUU.

Các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam cho biết, kể từ khi Quy định IUU của Cộng đồng liên minh Châu Âu có hiệu lực (1/1/2010), việc xin chứng nhận khai thác cho các lô hàng hải sản xuất khẩu sang EU đã được triển khai nhanh chóng tuy nhiên vẫn còn nhiều bất cập nảy sinh trong quá trình thực hiện. Do vậy, quý I/2010, các doanh nghiệp chỉ xuất khẩu các lô hàng hải sản khai thác của năm 2009. Nhiều khách hàng EU cũng cầm chừng trong việc ký hợp đồng, thậm chí tạm thời ngừng nhập khẩu hải sản trong giai đoạn IUU mới có hiệu lực.

Ngoài ra, những tháng đầu năm 2010, do ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính ở Châu Âu nên đồng euro đã liên tục sụt giảm so với đồng đôla. Đặc biệt, trong tháng1/2010, đồng euro đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 4/2009. Chính điều này cũng phần nào ảnh hưởng tới tâm lý của các nhà nhập khẩu EU.

Theo Tổng Cục Hải quan Việt Nam 3 tháng đầu năm 2010, Việt Nam chỉ xuất khẩu được trên 1,4 nghìn tấn hải sản khác, trị giá trên 2,3 triệu USD. Riêng tháng 3/2010, cả nước xuất khẩu 488 tấn, trị giá gần 2,5 triệu USD. Trong đó EU, thị trường nhập khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam trong 3 năm trở lại  đây,  chỉ nhập 25 tấn hải sản khác, trị giá trên 143,3 triệu USD.

3 tháng đầu năm 2010, Việt Nam có 64 doanh nghiệp xuất khẩu nhóm hàng hải sản khác ra thế giới; trong đó, đứng đầu là Cty CP CB hàng xuất khẩu Cầu Tre (CTEJSCO), tiếp đến là Cty TNHH gia công chế biến thực phẩm, nông hải sản Tường Hữu(Tuong Huu Co., Ltd)…

Có thể nói rằng, tại thời điểm này, hải sản khác là nhóm hàng xuất khẩu gặp nhiều trở ngại nhất. Do vậy, trong thời gian tới, Bộ NN&PTNT và Tổng Cục Thủy sản sẽ sớm triển khai sửa đổi, bổ sung Quyết định 3477 cho phù hợp để hỗ trợ tối đa cho ngư dân và các doanh nghiệp xuất khẩu hải sản của Việt Nam sang EU.

 (Phạm Yến)